68 ఓ బుల్లి కథ 56 ---- ఇష్టమైనవి మితంగా తినటం ఎట్లా?

ముందుమాట: మనలో చాలా మంది "సీ ఫుడ్ ఈటర్స్". ఇక్కడ "సీ" అంటే  "see ". ఎదురుకుండా ఫుడ్ ఉంటే చాలు తినటం మొదలెట్టేస్తాము. అందులో కొంచెము రుచికరంగా నోటికి కనిపిస్తే ఇంక ఆగలేము. అల్లా బొక్కేసిన  తరువాత బాధ పడతాం. అలా ఎందుకు జరుగుతుందో దానిని ఆపటం ఎట్లాగో తెలిపేదే ఈ పోస్ట్.

అమెరికాలో ఇండియానా స్టేట్ యునివర్సిటీ లో జీన్ క్రిస్తేల్లెర్ (Jean Kristeller, PhD)  అనే ప్రొఫెసర్ గారు "బుద్ధిగా తినటం" (Mindfulness-Based Eating Awareness Training (MB-EAT)) అనే కోర్సు ని మొదలు పెట్టారు. దాని సారంశం ఇక్కడ చెప్పటానికి ప్రయత్నిస్తున్నాను.

పరిశోధనలలో తేలింది: మనకు రుచి తెలిసేది మొదటి ముద్దలోనే. తరువాత తినే ముద్దల్లో రుచి క్రమంగా తగ్గుతూ వస్తుంది. కాకపోతే మనం ఆ మొదటి ముద్ద రుచి మనసులో మెదులుతుంటే ఆ జ్ఞాపకం తోటే మళ్ళా మళ్ళా లాగిస్తాము. దానితో ఎక్కువ తినటం అవుతుంది. (నా మాట: పదార్ధం రుచి ఎక్కడికీ పోదు. మనం తిన్నకొద్దీ ఆ పదార్ధంలో మన రుచి గ్రహింపు తగ్గుతూ వస్తుంది. ఈ ప్రక్రియ మన శరీరం తనకు తాను రక్షించుకోవటములో ఒక మార్గం అవ్వచ్చు. లేకపోతే అలా పొట్ట పగిలేదాకా తింటూనే ఉంటాము.)

పరిష్కారం: మీ మనస్సు మొదట  అనుభవించిన(గ్రహించిన) రుచినే పట్టుకుని మిమ్మల్ని తినమని నిర్దేశిస్తోంది కాబట్టి మీ మనస్సుని ప్రతీ రెండు ముద్దలకీ రుచి ఎల్లా ఉందో అడుగుతూ ఉండండి. అంటే మీరు మీ మనస్సు లోని " పదార్ధ రుచి" సమాచారాన్ని తాజాగా (update) చేస్తున్నారు అన్నమాట. దీనివల్ల మీకు రుచి తగ్గినట్లు అనిపించటం మూలంగా మీ మనస్సు లో ఇంకా తినాలనే కోరిక తగ్గి పోతుంది.

ఎక్కువగా తినకుండా ఉండటానికి ప్రొఫెసర్ గారు ఇంకొక సలహా కూడా చెప్పారు. మీ మనస్సులో ఒక కొలమానం (Meter ) తయారు చేసుకోండి. మీరు భోజనం మొదలు పెట్టి నప్పుడు 1 తో ప్రారంభించి, మీ మనస్సుకి  మీరు సుష్టుగా తిన్నాను అని అనిపించినప్పుడు ఆ కొలమానం 10 చూపించే  టట్లు చెయ్యండి. అంటే మీరు మీ "Meter " ని calibrate చేస్తున్నారన్నమాట. ఇంక మీరు ఎప్పుడైనా భోజనం చేసేటప్పుడు నా కడుపు ఎంత నిండింది అని మీలో మీరు ప్రశ్నించుకొని మీ కొలమానం, 5 లేక 6 దగ్గరకు రాంగానే తినటం ఆపేయ వచ్చు.(సూచన: మీలో మీరు ప్రశ్నించు కొనే ముందర మీరు ఈ విధంగా భోజనం చేసేటప్పుడు మనస్సు తో మాట్లాడతారని ఇంట్లోవాళ్ళకి చెప్పండి.)

చివరిమాట: ఈ పద్ధతి డూయబుల్. మీరు చేయవలసిందల్లా భోజనము చేసేటప్పుడు మీ మనస్సుని అప్పుడప్పుడూ పొట్ట నిండినదో లేక ఎంతవరకు నిండినదో అడగటం. అది చెప్పినట్లు నడుచుకోవటం. లేకపోతే కుమ్మేసిన తరువాత బాధపడాల్సి వస్తుంది. మనకి కడుపు నిండే సంకేతం మనస్సు నుండి కొంచెం ఆలేస్యంగా (Delay తో ) వస్తుంది. అందుకని మనము చేస్తున్నదల్లా "కడుపు ఎంతవరకు నిండింది" అని మనకి తెలిపే సమాచారాన్నిమనస్సు నుండి రియల్ టైములో రాబట్టు కొని దాని ప్రకారం నడవటానికి ప్రయత్నిస్తున్నామన్నమాట.

మాతృక:
 Mark A. Stengler interview with Jean Kristeller, PhD, professor of psychology at Indiana State University.

Do You Overeat? Here's an Easy Way to Finally Stop Mark A. Stengler, NMD

67 ఓ బుల్లి కథ 55 ---- డయాబెటిస్ - మా ఇంటి వంటలు

ముందు మాట: డయాబెటిస్ ఉన్నప్పుడు, ఆరోగ్యానికి ఏవి మంచివో తెలిసినప్పుడు అవి ఏ విధంగా రోజూ వారీ వాడచ్చో తెలపటానికే ఈ పోస్ట్. ముందు జాగ్రత్తగా ఆ వ్యాధి రాకుండా ఆహార నియమాలు మార్చుకోవటం మంచిది. ఈ పోస్ట్ లో నేను చెప్పే వంటకాలు అన్నీసూచనలు మాత్రమే. 

కిందటి రెండు పోస్టులలో డయాబెటిస్ వ్యాధి కంట్రోల్ లో ఉండటానికి ఏవి అనుకూలిస్తయ్యో తెలుసుకున్నాము. కూరలు అన్నీఇండియన్ మార్కెట్ లో దొరుకుతయ్యో లేదో తెలియదు. నాకు తెలిసిన అక్కడ దొరికే కూరల పేర్లతోటి ఉదాహరణలు ఇస్తున్నాను. మనము రోజూ తీసుకునే ఆహారములో తగిన మార్పులు చేసి వాటిని దైనందిన జీవితంలో వాడితే వ్యాధి తగ్గుదలకు దోహదం చెయ్యవచ్చు. ఇవన్నీ సూచనలు మాత్రమే. 

Break Fast: మీకు తోచిన షుగర్ లేని స్నాక్స్ (ఇడ్లీ, దోస, వడ మొదలయినవి).

కాఫీ తాగే వాళ్ళు పాలూ చక్కెరా కలపకుండా కాఫీ లో కొద్దిగా cinnamon (క్వార్టర్ స్పూన్ కన్నా తక్కువ) కలిపి పుచ్చు కొంటే బాగుంటుంది.

భోజనానికి కూరలు: కాబేజీ, కాలిఫ్లవర్, కీరా దోసకాయ, కాకర కాయ, అరిటికాయ, బెల్ పెప్పర్, మొదలగు వాటితో కూరలు.

భోజనానికి పచ్చళ్ళు: కాబేజీ, మెరపకాయ, టొమాటో, కొతిమెర, కీరా దోసకాయ, ఉల్లిపాయ, జుకినీ బీరకాయ లతో పచ్చళ్ళు.

భోజనానికి పప్పు: టమాటో, కీరా దోసకాయ, కొతిమెర, వాటర్ క్రేస్స్, జుకినీ బీరకాయ, బచ్చల కూర లతో పప్పు. కాబేజీ కూటు.

భోజనానికి పులుసు/సాంబార్: టొమాటో, కాకర కాయ, అరిటికాయ, ఉల్లిపాయ, బెల్ పెప్పర్, జుకినీ బీరకాయ లతో పులుసు.

వంకాయ, బీట్స్, కారేట్స్, కంద, పెండలం, బటాణీలు, బీన్సు ల తోటి చేసిన పదార్ధాలు అప్పుడప్పుడూ తినవచ్చు.

బంగాళా దుంప, గుమ్మడి కాయ, చిలకడ దుంప, మొక్కజొన్న తినటం చాలావరకు తగ్గించటం మంచిది.

పాలు, పాలనుండి వచ్చిన పదార్ధాలు, మజ్జిగ వగైరా షుగర్ ను ఎక్కువ చెయ్యవచ్చును. కారణం పాలల్లో Lactose ఉంటుంది. అదికూడా షుగరే. షుగర్ substitute వాడకం కూడా అంత మంచిదికాదు. అందుకని వీటిని తగ్గించటం మంచిది. అల్లాగే కార్బో హైడ్రేట్సు ఎక్కువగా ఉన్న పదార్దములు కూడా మంచివి కావు. అవి కూడా షుగర్ను పెంచుతాయి. కనుక తగ్గించటం మంచిది

చివరిమాట: నాకు తెలిసిన తెలుగు కూరల పేర్లతో వివిధ పదార్ధాలతో చేసే వంటకాల ఉదాహరణలు ఇచ్చాను. మీమీ అలవాట్లను బట్టి వాడి, మీ ఆరోగ్యం గమనించుతూ ఉండండి.

డయాబెటిస్ మీద నా పోస్టులు:

1. 65 ఓ బుల్లి కథ 53 ---- డయాబెటిస్ తో ఆరోగ్య జాగ్రత్తలు

2. 66 ఓ బుల్లి కథ 54 ---- డయాబెటిస్ - ఆరోగ్య మిచ్చే కూరగాయలు

66 ఓ బుల్లి కథ 54 ---- డయాబెటిస్ - ఆరోగ్య మిచ్చే కూరగాయలు

ముందుమాట: కూరగాయలు ప్రకృతికి దగ్గరలో ఉంటాయి కాబట్టి అన్నీఆరోగ్య ప్రదాయినులే కాకపోతే కొన్ని మన శరీర పరిస్థుతులను బట్టి మనకు సరిపడవు. వాటి గురించే ఈ పోస్ట్.

స్థూలకాయం చాలా అనారోగ్య పరిస్థుతులకు కారణం. ఉదా: డయాబెటిస్, కీళ్ళ నొప్పులు, హృద్రోగం మొదలయినవి. మన శరీరంలో తిన్న ఆహారము నుండి షుగర్ తయారవుతుంది. మనకి జీవించ టానికి కావలసిన శక్తి కొన్ని రసాయనిక మార్పులతో ఈ షుగర్ నుండి వస్తుంది. ఈ శక్తి ప్రదాయిని, షుగర్, మన శరీరం వాడుకునే దానికన్నా ఎక్కువయితే, క్రోవ్వుగా (fat) మార్పు చెంది శరీరంలో దాచబడుతుంది. ఆహారము లభ్యము కానప్పుడు ఈ క్రొవ్వు శక్తిగ మార్చ బడి మనకి ఉపయోగ పడుతుంది. రోజూ మూడుపూట్లా సుష్టుగా భోజనం చేస్తూ ఉండి (కావాల్సిన దానికంటే ఎక్కువగా) ఉంటే రాను రానూ ఈ క్రొవ్వు శరీరంలో పేరుకు పోతుంది. ఇంకా శరీరానికి fat దాచి పెట్టే చోటు కనపడదు. ఈ రసాయనిక equilibrium చెదిరిపోతే అనారోగ్యాలు రావటం మొదలవుతాయి. ఉదా: రక్తంలో ఉపయోగించ బడని షుగర్ ఎక్కువగా ఉండటం డయాబెటిస్ కి కారణం. 

మన ఆచారాల్లో ఉపవాసాలు చెయ్యమనటానికి కారణం ఇదే అనుకుంటాను. మన శరీరంలో పేరుకున్న క్రోవ్వుని తగ్గించి మనం ఆరోగ్యంగా జీవించటానికి.

మనము స్థూలకాయులమో కాదో తెలుసుకోవటం చాలా మంచిది. దీనికి BMI అనే కొలమానం ఉంది. మీ BMI , 25 కన్నా తక్కువ 18 కన్నాఎక్కువా ఉండాలి. అలా లేకపోతే మీ ఆరోగ్యానికి తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. మీ BMI తెలుసుకోవటానికి  ఇక్కడ క్లిక్ చెయ్యండి.

రక్తంలో షుగర్ చేరటానికి రెండు కారణాలు. మొదటిది షుగర్, షుగర్ తో చేసిన పదార్ధాలు తినటం. రెండవది  మనము తినిన ఆహారంలో ఉన్న కార్బో హైడ్రేట్స్(Carbohydrates) శరీరంలో రసాయనిక మార్పిడితో ఏర్పడిన షుగర్.

అందుకని తీపిగా ఉన్నపదార్ధాలు, కార్బో హైడ్రేట్స్ ఉన్న పదార్ధాలు తినటం తగ్గించటం (లేక మానెయ్యటం) చేస్తే షుగర్ కంట్రోల్ లోకి వస్తుంది.  మనము రోజూ తినే కూరగాయలు కూడా కొన్నినియమాలతో వాడితే షుగర్ కంట్రోల్ చెయ్యవచ్చు.ఈ క్రింద మనము తినే కూరగాయలు తినటంలో గమనించ వలసిన జాగ్రత్తలు ఉదహరిస్తున్నాను.

1. ఈ క్రింది వాటిని తినటం మానేస్తే మంచిది :

Potatoes, Parsnips, Pumpkin, Rutabaga, Sweet Potatoes, Corn (actually a grain)
బంగాళా దుంప, గుమ్మడి కాయ, చిలకడ దుంప, మొక్కజొన్న 

2. ఈ క్రింది వాటిని మితంగా తినటం మంచిది :

Beets, carrots, Green Beans, Eggplant  (వంకాయ ), Jicama, Peas (actually a legume బటాణీ), Squashes, 

New Potatoes, Taro, Yams (కంద, పెండలం) .

3. ఈ క్రింది వాటిని తినటం మంచిది :

Artichoke Asparagus Avocado Beet greens Bitter Melon (కాకర కాయ) Bok Choy Broccoli Brussel sprouts Cabbage (green and red) Cauliflower Celery Chicory Chinese cabbage Chives

Collard greens Cucumber Dandelion greens Endive Escarole Fennel Garlic Kale Kohlrabi Lettuce (avoid iceberg) Mushrooms Mustard greens Onions

Parsley Peppers(all kinds) Purslane Plantain Radish Seaweed Spinach Swiss chard Tomatillos Tomatoes Turnips greens Turnips Watercress Zucchini

చివరిమాట: ఆరోగ్యానికి మితంగా తినటం చాలా మంచిది. అప్పుడప్పుడూ ఉపవాసాలు ఉండటం కూడా ఇంకా మంచిది

మాతృక: 

Rachelle S. Bradley, N.D.

http://www.heartlandnaturopathic.com/irdiet.htm

Tonia Reinhard, RD    Wayne State University, Detroit
the Healthiest Foods on the Planet That You May Not Have Tried

65 ఓ బుల్లి కథ 53 ---- డయాబెటిస్ తో ఆరోగ్య జాగ్రత్తలు

ముందుమాట: అమెరికాలో ప్రతీ ౩౦ సెకనులకు ఒకరికి డయాబెటిస్ వ్యాధి ఉందని నిర్ధారిస్తున్నారు. డయాబెటిస్ ఉన్నవాళ్ళు కొన్ని జాగర్తలు తీసుకుంటే దాని ప్రభావాన్ని తగ్గించ వచ్చు. అందుకే ఈ పోస్ట్.

డయాబెటిస్ వ్యాధి తగ్గటానికి మందులు వేసుకోవచ్చు గానీ అవి రోగాన్నిపోగొట్టవు. కాకపోతే ప్రతీ నేలా బోలెడంత మందులకి పెట్టాలి. University of California Los Angeles ( UCLA) పరిశోధకులు తేల్చినదేమంటే మనము ఆహార నియమాలు కొన్ని పాటించి రోజూ ఎక్సరసైజు చేస్తే Type-2 డయాబెటిస్ వ్యాధిని కంట్రోల్ చెయ్య వచ్చు. అంతే కాకుండా నియమాలు పాటిస్తే సగం మందికి ఈ వ్యాధిని మూడు వారములలో నిర్మూలించవచ్చు అని కనుగొన్నారు. వారు అనుసరించిన నియమాలు వరుసగా:

1. మీరు తినే వాటిల్లో HCFS (High Fructose Corn Syrup) లేకుండా చూడండి.

ఎందుకని: HCFS,  leptin ని ట్రిగ్గర్ చెయ్యక పోవటం మూలంగా మనము ఎప్పుడు తినటం ఆపాలో మర్చి పోతాము. దానికి తోడు HCFS, fat గ మారటానికి వీలుంటుంది. డయాబెటిస్ వ్యాధికి స్థూల శరీరము ఒక కారణము.

ఏమిచెయ్యాలి: చాలా soft drinks, Baked goods లో HCFS ని తీపి పదార్ధముగా ఉపయోగిస్తారు. Diet Soft Drinks జోలికి కూడా పోవద్దు. ఇవి insulin production ఎక్కువ చేసి మీ బరువును పెంచుతాయి. అందుకని food labels తప్పకుండా చదవండి. 

2. బార్లీ తినండి. ప్రకృతి సహజత్వానికి దగ్గరలో ఉన్న ఆహార పదార్ధాలు తినటం మంచిది. Whole grain cereals and breads, brown rice etc.  ఈ "slow carbohydrates"  లో ఫైబర్ ఉండటం మూలాన అది షుగర్, ఇన్సులిన్ లను  హఠాత్తుగ  పెరగకుండా చూస్తుంది. డయాబెటిస్ వ్యాధికి కారణములు అవియే కదా.

3. Season with Cinnamon: రోజుకి ఒక quarter spoon తింటే చాలు, మీ బ్లడ్ షుగర్ తగ్గుతుంది, insulin sensitivity improves, reduces inflammation in arteries reducing the risk of heart disease. "Diabetes Care "  అనే పరిశోధన పత్రికలో పడ్డ వ్యాసం ఆధారంగా cinnamon తినటం మూలంగా fasting glucose levels 29% తగ్గటం, 29% triglycerides తగ్గటం , 27% LDL cholesterol తగ్గటం జరిగింది.

4. Eat protein at breakfast. Protein at breakfast stabilizes blood sugar and makes people feel satisfied. Lean protein includes eggs, chicken and fish.

  

5. Eat more meat (the good kind). Processed meats మానెయ్యండి.

6. Snack on nuts. రోజుకి ఒక గుప్పెడు almonds, pecans etc. తినండి.  వీటిలో ఉన్న ఫైబర్, షుగర్ లెవెల్స్ ని కంట్రోల్ లో ఉంచుతుంది. వీటిలో ఉన్నప్రోటీన్, ఆకలిని ఆపుతుంది. దానికి తోడు వీటిలో పోషక పదార్ధాలు, వ్యాధులను అడ్డుకొనే antioxidants ఉంటాయి. నూనెతో వేయించినవి ( roasted ) మాత్రము మంచివి కావు. 

7. Supplement with vitamin D: ఈ విటమిన్ శరీరంలో బాగా ఉంటే డయాబెటిస్ వ్యాధి రావటం చాలా తక్కువ. రోజుకి కనీసం పది నిమిషాలు అయినా  సూర్య కాంతి లో ఉండాలి. సూర్యకాంతి వీలుకాని దేశంలో ఉంటే, రోజుకి 1,000 నుండీ 2,000 IU(International Units)   D-3 తీసుకోవచ్చు. ఇది ఇన్సులిన్ సెన్సిటివిటిని మెరుగు పరుస్తుంది.

8. Remember to exercise: రోజుకి కనీసం 17 to 30 minutes నడక మంచిది. అదీ సూర్యకాంతి లో అయితే మరీ మంచిది, విటమిన్ D కూడా వస్తుంది.

చివరి మాట: ఈ చిన్న చిట్కాలు అనుసరించి డయాబెటిస్ వ్యాధిని కంట్రోలులో ఉంచి ఆరోగ్యముగా ఉండండి. వ్యాధి లేకపోయినా కొన్ని అలవాట్లు ఇప్పటినుండీ అలవాటు చేసుకుంటే ఆరోగ్యముతో ఉండవచ్చును.

దీని మాత్రుక: 

30-Day Diabetes Cure

You may even be able to throw away your meds!

Stefan Ripich, ND

Special from Bottom Line/Personal

June 15, 2011

30-day Diabetes Cure 
http://www.bottomlinesecrets.com/article.html?article_id=౧౦౦౦౦౩౯౮౭

64 ఓ బుల్లి కథ 52 ---- జీవితంలో ముందుకి దూసుకి పోదాం అనుకుంటున్నారా

ముందుమాట: మనమందరం జీవితంలో ముందుకి దూసుకు పోదాం అనుకుంటాము. దానికి చదువులు చదువుతాం ప్రయత్నాలు చేస్తాం. కానీ మనలో కొందరికే ఆ వరం సిద్ధిస్తుంది. మనము అనుకోవచ్చు మన కర్మ ఇదే, మన ప్రాప్తి ఇదే, దేముడు ఇల్లా రాసిపెట్టాడు అని. అంతేనంటారా ? కానీ సైకాలజిస్టులు అదికాదు కారణం, మనమీద మనకి పేరుకుపోయిన అపనమ్మకం(Doubt) అంటారు.

మనమీద మనకి ఎందుకు అపనమ్మకం వచ్చింది ?: మీలో ఉన్న బలాలకన్నా (Strengths) బలహీనతల్ని (Weaknesses) ని ఎక్కువగ చూసుకుంటున్నారు. దీనితో వచ్చే చికాకు ఏమిటంటే మీ బలహీనతలు మిమ్మల్ని కంట్రోల్ లోకి తీసుకుని మీరు చేసే పనుల్లో అడ్డు వస్తూ ఉంటాయి.

ఉదా: మీరు ఒక కాన్ఫరెన్సు లో ఉపన్యాసం ఇవ్వబోతున్నారు. మీరు పనిచేస్తున్న సబ్జెక్టు మీదే. కానీ సమయం దగ్గర పడుతున్న కొద్దీ మీలో మీకే గందరగోళంగా ఉంది ఏదో చెడిపోతుందని(mess up), మాట్లాడలేక  పోతామేమో అని.

మీరు మాట్లాడే విషయంలో మీకు నైపుణ్య ముంది. ప్రసంగించటం ఇదే మొదలు కాదు. మీరు అనుకునేది నిజంగా చింతించాల్సిన (Realistic Concern) కాదు. మీ ఉపన్యాసానికి ఒక గంటముందు మీరు వ్రాసుకున్న నోట్సు కనపడకపోతే, అది చింతించాల్సిన విషయం అంతేకానీ మెస్సప్ చేస్తామేమో అని విచారించటం కాదు. అది మీ అపనమ్మకం(doubt).

ముఖ్యమయిన సంగతేమిటంటే, మీకు ఆత్మ విశ్వాసం పెంపొందటానికి మీ అనుమానాలు,  అపనమ్మకమో లేక నిజంగా చింతించాల్సిన విషయమో తేల్చుకోవాలి.మీలో మీకు ఆత్మ విశ్వాసం పెరగాలంటే, "నాకు ఈ పని చెయ్యటానికి తగిన నైపుణ్యం ఉందా?", అని మీలో మీరే ప్రశ్నించుకోండి. ఉంటే మీలో మీకు అపనమ్మకం కలగాల్సిన అవుసరం లేదు. లేక పోతే ఆ నైపుణ్యం తెచ్చుకోటానికి ప్రయత్నించాలి.

దేనిమూలాన మనలో మనకి అపనమ్మకం కలుగుతుంది: 

మొదటిది మనం అనుకుంటాము మన  గొప్పదనాన్ని అందరూ మెచ్చుకోవాలని, తిరుగులేదని. ఎవరన్నా మన పనితనాన్ని ప్రశ్నిస్తే మనకి మనసులో బాధగా ఉంటుంది. వారు అమాయకంగా ఈ ప్రాజెక్ట్ ఎల్లా చేస్తావు అన్నాకూడా. మన నైపుణ్యాన్ని శంకించి నట్లు చూస్తాము. ఇది మొదటి ట్రిగ్గర్ పాయింట్. దీన్నే Competency doubt అంటారు.

రెండవది మనమంటే అందరికీ ఇష్టంగా ఉండాలని అనుకుంటాము. మనము వాళ్ళు మంచి స్నేహితులు అనుకుంటే, వాళ్ళింట్లో పార్టీ పెట్టుకుని మిమ్మల్ని పిలవలేదు. వెంటనే మీకు అనుమానం వస్తుంది. నేనంత desirable కాదేమోనని. ఇది రెండోవ ట్రిగ్గర్ పాయింట్. దీన్నేdesirability doubt  అంటారు. ఇంకొక ఉదాహరణ మీ (భర్త) భార్య కో ఆఫీసు కి ఫోన్ చేస్తారు. ఒకమాట మాట్లాడి మిమ్మల్ని పెట్టేయ మన్నారనుకోండి. మీకు బాధగా ఉంటుంది. నేను తనకి తగనా, నాతో మాట్లాడటం టైం వేస్టా అనే అనుమానం వస్తుంది. ఇదే ఓ రెండు సార్లు జరిగితే ఇంకా బాధేస్తుంది. 

మీరు చెయ్యాల్సిందల్లా ఎందుకని ఆ పరిస్థితి వచ్చిందో నిజం తెలుసుకోవటం. అంతేగానీ మీమీద మీరే అపనమ్మకం సృష్టించు కోవటం కాదు.

మీ అపనమ్మకాన్ని ఎదుర్కోండి: మన  చిన్నప్పుడు మనపెద్ద వాళ్ళో లేదా మనతో తిరిగే క్లాస్ పిల్లలో "you are dumb" అని ఉండవచ్చు. మనలో కొందరం ఎప్పుడో ఒకప్పుడు డంబ్ అనిపిచ్చుకోవలసి రావచ్చు. అలాగే మనం బాధల్లో ఉన్నప్పుడు కూడా(విడాకులు, ఉద్యోగం పోవటం ఇత్యాది ) ఇల్లానే అనుకుంటూ ఉంటాము. self-doubt మూలాన ప్రయోజనం లేదు. అవన్నీ తాత్కాలికం. జీవితంలో మీ విజయాల్ని గుర్తు తెచ్చు కొండి. బాధలు తాత్కాలికమే నని గ్రహించి మీ మీద మీకే అపనమ్మకము రాకుండా చూసుకోండి.

ముందుకు వెళ్ళటానికి ప్రయత్నించండి: మీ success stories, మీకొచ్చిన పొగడ్తలు ఒక పుస్తకంలో వ్రాసుకోండి. మీమీద మీకు అపనమ్మకము కలిగినప్పుడల్లా అవి నెమరువేసు కోండి. అపనమ్మకపు ట్రిగ్గర్ పాయింట్స్ తెలుసుకొని పరిష్కరించటానికి ప్రయత్నించండి. రోజు రోజుకీ మీలో మార్పు వస్తుంది మీ శక్తీ, నైపుణ్యము మీద మీకు నమ్మకము కలుగుతుంది..

తుదిమాట: చూశారా మన బ్రెయిన్ ఎంత మంచిదో. చెప్పే విధంగా చెప్తే వింటుంది.

దీనికి మాతృక:

Secrets to Being More Self-Confident

Leslie Sokol, PhD
Marci G. Fox, PhD
Secrets to Being More Self Confident

63 ఓ బుల్లి కథ 51---- మన శరీరంలోని న్యురల్ నెట్వర్క్స్

ముందుమాట:  మన శరీరంలోని న్యురల్ నెట్వర్క్స్ చేసే పనల్లా సమాచారాన్ని ఒక చోటు నుండి ఇంకొక చోటుకి చేర్చటం. మన మనుగడ అంతా ఈ సమాచార సేకరణ, దానిని సరియిన చోటికి సరయిన సమయంలో పంపిణీ మీదే ఆధారపడి ఉంటుంది. ఏవిధంగా ఆ పని జరుగుతుందే చూచాయగా చూపటమే ఈ పోస్ట్ ఉద్దేశం.

మన శరీరంలో పనిచేసే న్యురల్ నెట్వర్క్స్ పనితనానికి నిదర్శనాలు చూడండి :

1. స్టవ్ మీద చిన్న సెగతో నెయ్యి కాగుతోంది. పొరపాటున చెయ్యి గిన్నెకు తగిలింది. గబుక్కున చెయ్యి తీసేస్తాము.

2. డాక్టర్ ఆఫీసు కి వెళ్ళాము. టెస్టుల్లో మోకాలు మీద రబ్బరు సుత్తి తో కొట్టారు. వెంటనే కాలు జెర్క్ ఇస్తుంది.

 పై రెండు ఉదంతాలలో  జరిగింది ఒకటే. Reflexive response.చర్మము నుండి వచ్చిన sensory signal, spinal cord దగ్గరకు రాగానే దాని తీవ్రతను తెలుసుకొని spinal cord కండరాలకి ఆదేశాలు ఇచ్చి వెంటనే బ్రెయిన్ కి కూడా తెలియపరుస్తుంది. రెండవ దాన్ని knee jerk reaction అంటారు.

3. నిరంతరమూ  (continuous) జరిగే పనులను బ్రెయిన్ ఉపేక్ష చేస్తుంది. ఉదా: మనము సముద్రపు ఒడ్డున నివసిస్తున్నామనుకోండి. మొదటే రెండురోజులూ సముద్రపు హోరు వినిపిస్తుంది. తరువాత అది మామూలే అని బ్రెయిన్ మనకి వినిపించ నివ్వదు.

4. మనం నడుస్తూ ఉంటాము. కాలులో ముల్లు గుచ్చు కుంటుంది. ముల్లు ఇంకా లోపలికి దిగకుండా వెంటనే కాలు ఎత్తుతాము. తరువాత చేత్తో ముల్లు తీసి వేస్తాము. మొదటి రియాక్షన్ spinal cord నుండి వచ్చింది. రెండోవ రియాక్షన్ బ్రెయిన్ నుండి వచ్చింది. ఏళ్ళనాడు అమ్మ చేసిన పని బుర్రలో గుర్తుకొచ్చి ముల్లు తీసేశాము.

5. ఏదో మూవీ చూస్తూ ఉంటాము. ఆ యాక్టర్ ని ఎక్కడో చూసినట్టు ఉంది. నోట్లో మెదులుతోంది కానీ బయటకి రావటల్లేదు. ఆ ఇమేజ్ పట్టుకుని మన బ్రెయిన్ వెతుకుతోంది. ఆహా తెలిసింది.  స్టీవర్ట్  షో లో ఉండేవాడు కదూ.

6. పెళ్ళిలో అమాంతంగా ఎవరో "ఏమండీ సుబ్బారావు గారూ" అని పలకరిస్తారు. మనిషి గుర్తు రావటల్లేదు. మాట తీరు విన్నట్టుగా ఉంది. గుర్తు పట్టలేక పోతున్నాము. ఆహా తెలిసింది "ముకుందరావు కదూ" "ఎన్నాళ్ళకి ఎన్నాళ్ళకి ". మాట తీరుని, మనిషి  ఇమేజ్ ని కలిపి వెతికి మన బ్రెయిన్, "ముకుందరావు" పేరు పట్టుకుంది.

మన శరీరంలో బ్రెయిన్, spinal cord కలిసి పనిచేసే సమాచార వ్యవస్థని Central Nervous System (CNS) అంటారు. బ్రెయిన్ ఒక ముఖ్య సమాచార కేంద్రం. మన శరీరంలో ఏమూల ఏమి జరుగుతున్నదో,  బ్రెయిన్కి ఎల్లప్పుడూ సమాచారం అందుతూ ఉంటుంది.శరీరంలో ఉన్న అవయవాలన్నిటికీ ఏపని ఎప్పుడు చేయాలో అప్పుడు సంకేతాలు పంపిస్తుంది. పంచేంద్రియాల నుండీ వచ్చిన, ముఖ్యమని అనిపించిన సమాచారాన్ని దాచటం, కావాల్సి వచ్చినప్పుడు బయటికి తీసుకువచ్చి వాడుకోవటం కూడా దీని పనే. జీవికి అపకారం జరుగుతుందని తెలిసినప్పుడు వెంటనే దాని నుండి తప్పించటం కూడా దీని పనే. అందుకు spinal cord సహాయం తీసుకుంటుంది. అందుకనే వేడి గిన్నె తగలగానే చెయ్యి తీసేసాము. 

CNS లో లేని సమాచార వ్యవస్థని Peripheral Nervous System (PNS)  అంటారు. దీనిలో చాలా భాగాలున్నాయి. 

Enteric Nervous System(ENS) మన జీర్ణ వ్యవస్థని(gastrointestinal system) కంట్రోల్ చేస్తుంది.

Autonomous Nervous System (ANS) మన ప్రమేయము లేకుండా పనిచేసే భాగాల్ని కంట్రోల్ చేస్తుంది(ఉదా: గుండె, కాలేయము మొదలయినవి). అల్లాగే Sympathetic Nervous System : మనకి బయటి నుండి వచ్చే stress లను, భయాలు బాధలను, Parasympathetic Nervous System తో కలసి తగ్గించాలని చూస్తుంది. Parasympathetic Nervous System మనం ఎప్పుడూ  ప్రశాంతంగా హాయిగా ఉండాలని చూస్తుంది. 

CNS, PNS, ANS వీటిని న్యురల్ నెట్వర్క్స్ అంటారు. వీటిలో ఉండేవి న్యురోన్స్, glial cells. ఇవి ఒకదానికి ఒకటి గోలుసుకట్టుగా ఏర్పడి synaptic connections తోటి సమాచారాన్ని ఒకచోటు నుండి ఒకచోటుకు చేరవేస్తాయి. మన కండరాల కదలికలను కంట్రోల్ చేసే న్యురోన్స్ ని Motor Neurons అంటారు. ఇవి తెచ్చే సందేశాల మూలంగా చేతులూ కాళ్ళు వగైరా కదప కలుగుతాము. అల్లాగే Sensory Neurons, sensory receptors నుండి సమాచారం Nervous System కి పంపుతాయి. అందుకనే మన వంటిమీద ఏదన్నా పాకుతుంటే వెంటనే తెలిసిపోతుంది. ఈ రెండూ అవి పనిచేసే వాటి దగ్గరలో ఉంటాయి. (ఉదా: Sensory Neurons & Receptors , స్కిన్ దగ్గర, Motor Neurons, కండరాలు దగ్గర ఉంటాయి)

మళ్ళా Motor neurons రెండు రకాలు. Somatic and Autonomic. Somatic Neurons మన కంట్రోల్ లో ఉండే కండరాల్ని, Autonomic Neurons మన కంట్రోల్ లో లేని కండరాల్ని కంట్రోల్ చేస్తాయి ( హార్ట్ కండరాలు మొదలయిన involuntary శరీర భాగాలు).

Biological Neural Networks లో ఉండేవల్లా రకరకాల న్యురాన్స్. ఇవి చేసే పనల్లా శరీరంలో సమాచారాన్ని ఒకచోటు నుండి ఇంకొక చోటుకు చేరవేసి జీవత్వం కొనసాగేటట్లు చూడటం.

చివరిమాట: ప్రకృతి మనం జీవించాలని కట్టుదిట్టమైన ఏర్పాట్లు చేసింది. మనము చెయ్యాల్సిందల్లా దానికి కావాల్సింది ఇవ్వటమే. వయసు పెరిగినకొద్దీ కావలసిన మూలపదార్ధాలలో కొరత ఏర్పడుతుంది. అది గ్రహించి వాటిని ఇవ్వటానికి ప్రయత్నించాలి. అంతేకానీ ఇవ్వకూడనివి ఇవ్వటానికి ప్రయత్నించ కూడదు. ఇంకా ఎక్కువ తెలుసుకోవాలంటే ఈ క్రింద రెఫరెన్సు లతో మొదలు పెట్టండి. 

1. Nervous_system  http://en.wikipedia.org/wiki/Nervous_system

2. Cell Basics  http://cellbiology333.blogspot.com/